موارد ژنتیکی و عوامل دیگر مثل عدم رعایت بهداشت در نواحی حساس بدن موجب بروز مشکلات رایجی چون کیست مویی می‌شود. مساله اینجاست که چطور بفهمیم برامدگی‌های غیرمعمول در نواحی مختلف بدن، خصوصا در پایین کمر و ناحیه شکاف باسن مربوط به کیست مویی است یا خیر؟ پاسخ به این سوال زمانی مشخص می‌شود که یا به پزشک متخصص مراجعه کنید و از وجود کیست مویی مطمئن شوید، یا با دانش کافی نسبت به علائم و ظواهر کیست مویی، آن را شناسایی کنید.
مهم‌ترین مساله در تشخیص کیست مویی، دانستن علت ایجاد آن است. حتما شما هم می‌دانید که کیست مویی به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود اما روند کلی آن رشد مو در زیر پوست است. در واقع موهای زائد بدن برای خروج از پوست، یا مسیری پیدا نمی‌کنند یا اگر پیدا کنند مجددا بعد از یک رویش کوتاه به داخل پوست جوانه می‌زنند. ازدیاد این جوانه‌های مویی باعث تبدیل شدن یک تار مو به چندین تار و در نهایت یک کیست مویی (با اندازه‌های مختلف) می‌شود.
روش‌های تشخیص کیست مویی – چه علائمی نشان دهنده رویش و رشد کیست مویی است؟
چنانچه تمایل دارید کیست مویی را بدون مراجعه به پزشک تشخیص دهید، باید بدانید ظاهر کلی یک کیست مویی تازه چه شکلی است و چه علائمی را به همراه دارد. علت اصلی رویش کیست مویی یا پیلونیدال، مسائل ژنتیکی است؛ البته در مواردی، عدم لایه برداری پوست و رعایت بهداشت، می‌تواند تشدید کننده این مساله باشد.
نقطه عطف رشد کیست مویی یا سینوس پیلونیدال زمانی است که حفره‌ای در ناحیه رشد آن ایجاد می‌شود. این حفره به مرور زمان عمیق‌تر شده و التهابات و ترشحات چرکی را به همراه دارد. البته که درد شدید و عدم توانایی در نشستن صحیح از جمله مشکلات دیگری است که یک کیست مویی رشد کرده، بیمار را درگیر می‌کند. به منظور اینکه از رویش کیست تا این نقطه جلوگیری نمایید دو راه پیش روی شماست:
- یا تشخیص زود هنگام از کیست مویی داشته باشید تا درمان قبل از پیشرفت چشمگیر کیست انجام شود.(کیست مویی خفیف)
- یا از ایجاد کیست مویی جلوگیری کنید (که چنانچه به دلیل عوامل ژنتیکی باشد کمی سخت خواهد شد).
از این رو دانستن علائم کیست مویی خفیف، از اهمیت بالایی برخوردار است. خصوصا اگر اعضای خانواده درجه یک، از این عارضه رنج برده‌اند.
علائم اولیه کیست مویی
- خروج ترشحات چرکی و خون‌آلود از محل احتمالی رویش کیست
- درد شدید هنگام نشستن و ایستادن
- بوی بد در محل التهاب
- قرمزی و حساس شدن پوست ناحیه کیست
- ورم و برآمدگی ناحیه کیست مویی
- مشاهده یک یا چند تار موی ضخیم یا رشد کرده در محل برجستگی کیست مویی
- سوراخ شدن محل کیست مویی (این سوراخ ممکن است کوچک باشد و کم کم نواحی بزرگتری را درگیر کند)
- رطوبت غیرمعمول در ناحیه انتهایی کمر
- تب خفیف در صورتی عفونی شدن کیست مویی
- زخم در اطراف نواحی کیست
البته باید گفت، درد هنگام نشست و برخاست ممکن است در مواردی کاملا طبیعی و ناشی قرارگیری ستون فقرات در موقعیت نامناسب باشد. اما چنانچه این درد با حداقل یکی دیگر از علائم دیگر همراه بود یا تداوم درد بیشتر از چند روز باشد، باید اقدامات لازم برای درمان کیست مویی را پیگیری کنید. شایان ذکر است که بهترین راه تشخیص کیست مویی مراجعه به پزشک متخصص است چرا که در مواردی ممکن است کیست بدون داشتن علائم اولیه رشد زیادی داشته باشد.
چطور از رویش کیست مویی جلوگیری کنیم؟
اگر در گروه یکی از دسته‌بندی‌های زیر قرار می‌گیرید، بدن شما محلی مناسب برای رشد کیست مویی است! پس با برطرف کردن هر یک از شرایط که امکان دارد، شانس ایجاد و رویش کیست مویی را کاهش دهید.
- سابقه خانوادگی و مشکلات ژنتیکی
- اضافه وزن
- تعریق زیاد
- پوشیدن لباس‌های جذب و تنگ
- فشار مداوم و ضربه‌های مکرر به کمر
- پرمویی بدن خصوصا ناحیه کمر
- نشستن های طولانی مدت در حالت نامناسب
چنانچه رویش مو در ناحیه کمر شما زیاد است، پیشنهاد می‌شود به کمک لیزر این رویش مو را کاهش یا به طور کلی حذف کنید تا شانس ابتلا به سینوس مویی کم شود. البته رعایت بهداشت این ناحیه و تعویض مرتب لباس زیر می‌تواند به شما کمک کند تا از ایجاد کیست مویی کمر جلوگیری کنید. افرادی که به طور مرتب پوست بدن خود را به وسیله اسکراب‌های طبیعی مثل تفاله قهوه یا شکر و لیمو، لایه برداری می‌کنند، همواره پوستی مسطح و تمیز خواهند داشت که شانس رویش مو به بیرون از پوست را افزایش می‌دهد.
به بیان دیگر، اگر ریشه مو در بدن، راهی به بیرون از پوست برای رویش پیدا کند، به جای رشد زیر پوستی و تبدیل به توده‌های مویی، به روی پوست آمده و رشد می‌کند. این مساله یعنی جلوگیری قطعی از ایجاد کیست مویی. البته در مواردی که کیست مویی به دلیل سوابق خانوادگی و عوامل ژنتیکی اتفاق می‌افتد، جلوگیری از آن کار ساده‌ای نیست و باید حتما با پزشک متخصص مشورت شود. در این شرایط باید مراقب باشید تا فشار به ناحیه کمر وارد نکنید و چنانچه علائم اولیه را مشاهده کردید، سریعا با پزشک خود مطرح کنید.
پس از تشخیص کیست مویی چه کار کنیم؟
زمانی که پزشک متخصص با معاینه محل مورد نظر تشخیص کیست مویی را تایید کرد، ابتدا در صورت وجود التهاب و ترشحات چرکی، اقدام به خروج این چرک می‌شود. سپس داروهای ضدالتهاب و کنترل کننده چرک مثل آنتی بیوتیک‌ها طبق نظر پزشک ارائه شده که مصرف آن برای آماده سازی بیمار برای مرحله بعدی درمان ضروری است.
