یکی از بیماری‌های رایج ناحیه مقعد را می‌توان فیستول مقعدی در نظر گرفت. در این بیماری که به دلایل مختلفی امکان ایجاد شدن آن وجود دارد، در ناحیه مقعد فرد بیمار، سوراخی ایجاد می‌شود این سوراخ از یک سمت به رکتوم و از سمت دیگر به پوست ناحیه مقعد ارتباط دارد. زمانی که یک بخش از پوست اطراف ناحیه مقعد زخم شود و این قسمت دچار آلودگی شود، فیستول مقعدی به زودی خود را نشان خواهد داد.
روش‌های درمانی مختلفی برای فیستول وجود دارد که از جمله این موارد می‌توان به درمان دارویی فیستول، درمان گیاهی، درمان فیستول با طب سنتی و… اشاره کرد.
در ادامه این مقاله از وب سایت بیتا کلینیک به بررسی دقیق بیماری فیستول مقعدی خواهیم پرداخت و خواهیم گفت که علائم و نشانه‌های این بیماری چیست.
فیستول مقعدی چیست؟
آنچه در این مقاله می خوانید - کلیک کنید
در صورتی که قسمتی از پوست باز شود و آن قسمت دچار آلودگی شود فیستول مقعدی رخ داده است. پس از عفونی شدن این قسمت، خون و چرک از محل عفونت زده خارج می‌شود. زمانی که برای درمان فیستول مقعد اقدام می‌شود اولین مرحله آن خارج سازی خون و چرک به وجود آمده در این ناحیه است.
اولین نشانه مبتلا شدن فرد به فیستول را می‌توان ترشح چرک از ناحیه مقعد در نظر گرفت؛ هر چند که هر نوع چرکی لزوما نشانه فیستول نیست! در صورتی که چرک خارج شده از ناحیه مقعد برای مدت زمان زیادی ادامه پیدا کند به احتمال زیاد فرد دچار بیماری فیستول مقعدی شده است.
فیستول مقعدی را می‌توان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مقعدی در نظر گرفت. که بنابر دلایل مختلفی به وجود می‌آید.
فیستول مقعدی می‌تواند مشکلات مختلفی را برای فرد ایجاد کند که از اصلی‌ترین این مشکلات می‌توان به خونریزی، ترشح چرک، احساس درد شدید به ویژه در زمان دفع مدفوع و… اشاره کرد.
انواع فیستول مقعدی
فیستول مقعدی را می‌توان بر اساس ناحیه‌ای که پدیدار می‌شود دسته بندی کرد. ایجاد این دسته بندی به پزشک این کمک را می‌کند که روند و روش درمانی مناسب را در کوتاه‌ترین زمان ممکن انتخاب کند.
- فیستول خارج عضلات مقعد (فیستول بالای اسفنکتری)
- فیستول بین عضلات مقعد (فیستول بین اسفنکتری)
- فیستول بالای عضلات مقعد (فیستول بین اسفنکتری)
یکی از شایع‌ترین انواع فیستول را می‌توان فیستول بین عضلات مقعدی در نظر گرفت.
علل ایجاد فیستول مقعدی
دلایل مختلفی را می‌توان برای ایجاد فیستول مقعد در نظر گرفت. یکی از شایع‌ترین دلایل ایجاد فیستول را می‌توان آبسه در نظر گرفت. مواردی مانند ضربه، عفونت به وجود آمده راست روده، قرار گرفتن در معرض اشعه به خاطر اشعه درمانی، سرطان، فشار بیش از اندازه به ناحیه مقعد و… باشد.
همچنین دفع اجسام تیز می‌تواند باعث ایجاد آسیب شود که پس از مدتی این زخم به دلیل آلوده شدن باعث می‌شود که فرد به فیستول مقعدی دچار شود. در حالت کلی می‌توان گفت که دلایل زیر اصلی‌ترین موارد ایجاد فیستول مقعدی است.
- نابود شدن بافت ناحیه مقعد به دلیل گسترش آبسه
- باز شدن قسمتی از پوست به دلیل برخورد ضربه یا موارد دیگر
- عفونت راست روده (کلامیدیا)
- سرطان
- اشعه درمانی
علائم فیستول مقعدی
بیماری فیستول به دلیل آن که در ناحیه مقعد اتفاق می‌افتد تنها در زمانی علائمی از خود نشان می‌دهد که بیماری در مراحل وخیم خود باشد. فیستول مقعدی علامت‌های مختلفی دارد اما بیشتر افرادی که برای درمان فیستول مقعدی به پزشک متخصص مراجعه می‌کنند از خارج شدن ترشحاتی از ناحیه مقعد شکایت دارند.
با این که فرد مبتلا شده به فیستول مقعدی دچار درد است اما درد به تنهایی نمی‌تواند نشانی از فیستول مقعدی باشد. در حالت کلی می‌توان گفت فرد مبتلا شده به فیستول در ناحیه مقعد علائم زیر را به احتمال زیاد مشاهده خواهد کرد.
- وجود ترشحات مداوم و پی در پی از چرک و خون
- احساس درد در زمان دفع مدفوع و یا درد پس از دفع مدفوع
- تغییر کردن رنگ پوست ناحیه‌های اطراف فیستول
- ایجاد سوراخ در اطراف پوست مقعد
- وجود برجستگی‌های به شدت دردناک در اطراف مقعد
- خارش و سوزش به دلیل ترشحات اطراف مقعد
- احساس درد در ناحیه مقعد
این بیماری می‌تواند علائم دیگری نیز داشته باشد که وابسته به آن که فیستول ناحیه مقعد در چه وضعیتی است، علائم می‌تواند متفاوت باشد.
تشخیص صحیح فیستول مقعدی
اولین راه تشخیصی فیستول مقعدی معاینه اولیه است که می‌تواند توسط پزشک عمومی نیز انجام شود. اما علاوه بر معاینه اولیه روش‌های دیگری وجود دارد که با استفاده از آن‌ها می‌توان تشخیص مناسب‌تری از فیستول مقعدی داشت.
آزمایش ام ار ای برای تشخیص فیستول مقعدی
یکی از روش‌هایی که می‌تواند برای تشخیص فیستول مقعدی مناسب باشد، آزمایش ام ار ای است.
سونوگرافی آندوآنال روش مناسب برای تشخیص فیستول مقعدی
در این آزمایش به دلیل آن که به صورت دقیق ضخامت اسفنکتر خارجی، داخلی و مسیر فیستول به خوبی قابل تشخیص است؛ بهترین و عالی‌ترین روش تشخیصی برای فیستول ناحیه مقعد است.
فیستولگرافی و تشخیص فیستول ناحیه مقعد
یکی از روش‌های تخصصی برای تشخیص دچار شدن فرد به این بیماری استفاده از آزمایش فیستولوگرافی است.
درمان فیستول مقعدی با دارو
یکی از روش‌های درمانی رایج برای این بیماری دارو درمانی است که وابسته به میزان اوت کردن این بیماری، داروهای مختلفی توسط پزشک تجویز می‌شود. توجه داشته باشید که به هیچ عنوان نباید از دارو بدون نسخه و تجویز پزشک استفاده کرد.
تفاوت میان فیستول مقعدی و سینوس پیلونیدال
پزشکان در اصلاح فنی به هر حفره و سوراخی که یک سر آن باز باشد و از آن ترشحاتی خارج شود سینوس می‌گویند. اما فیستول زمانی گفته می‌شود که دو سوراخ وجود داشته باشد؛ یک سوراخ ورودی و یک سوراخ خروجی، در این صورت به این سوراخ ایجاد شده فیستول گفته می‌شود.
به صورت ساده‌تر اگر بخواهیم بگوییم، فیستول یک سوراخ دو طرفه است که از یک سمت به بافت رکتوم و از سوی دیگر به بافت پوستی اطراف مقعد راه دارد. فیستول مقعدی یک سوراخ غیر عادی است که تنها در شرایط خاص مانند آبسه یا بیماری‌های دیگر به وجود می‌آید.
آبسه و فیستول مقعدی چیست؟
آبسه مقعدی یک حفره عفونی پر از چرک است که در نزدیکی مقعد یا رکتوم یافت می‌شود. 90 درصد آبسه‌ها نتیجه عفونت حاد غدد داخلی مقعد هستند. باکتری‌ها، مواد مدفوع یا مواد خارجی می‌توانند غده مقعد را مسدود کرده و عفونت ایجاد کنند.
فیستول مقعدی (فیستول-این-آنو) اغلب نتیجه یک آبسه مقعدی قبلی یا فعلی است و در 40 درصد از بیماران مبتلا به آبسه رخ می‌دهد. فیستول یک تونل اپیتلیالیزه است که یک غده مسدود شده در کانال مقعد را به پوست خارجی متصل می‌کند.
درمان آبسه مقعدی
درمان آبسه معمولاً شامل تخلیه جراحی است. آنتی‌بیوتیک‌ها به تنهایی جایگزین مناسبی برای تخلیه نیستند و معمولاً فقط در موارد خاص استفاده می‌شوند. اگر فیستول باقی بماند، ممکن است نیاز به درمان‌های مکرر داشته باشد.
SETON چیست؟
اگر مقدار قابل توجهی از عضله اسفنکتر در فیستول درگیر باشد، فیستولوتومی ممکن است به عنوان روش اولیه توصیه نشود. جراح شما ممکن است قرار دادن یک ستون تخلیه را پیشنهاد کند. ستون یک تکه نازک لاستیک یا بخیه است که در کل مجرای فیستول قرار می‌گیرد و انتهای آن به هم متصل و محکم می‌شود.
این حلقه در اطراف مقعد تشکیل می‌شود و مجرای فیستول را درگیر می‌کند. ستون ممکن است به مدت 8 تا 12 هفته (یا به طور نامحدود در موارد خاص) در جای خود باقی بماند تا زهکشی کنترل‌شده ایجاد شود، التهاب کاهش یابد و یک مجرای جامد از اسکار در امتداد فیستول تشکیل شود. این روش کمترین درد را ایجاد می‌کند و عملکرد طبیعی روده با ستون در جای خود حفظ می‌شود. پس از کاهش التهاب و تشکیل مجرای بالغ، می‌توان از روش‌های جراحی مختلف برای درمان استفاده کرد.
درمان فیستول در بیماری کرون
فیستول-این-آنو در بیماری کرون بسیار شایع است. بیماری کرون یک بیماری التهابی مزمن است که هر بخشی از دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بیماران مبتلا به بیماری کرون در معرض خطر بی‌اختیاری مدفوع هستند زیرا بیماری آنورکتال تمایل به عود دارد و ممکن است منجر به چندین عمل جراحی شود که عضله اسفنکتر را درگیر می‌کند.
درمان اولیه فیستول‌های پری مقعدی در بیماری کرون اغلب پزشکی است و جراحی برای درمان عفونت و به‌عنوان مکمل درمان دارویی انجام می‌شود. درمان باید بر اساس شرایط بیمار اختصاص داده شود و عواملی را شامل شود که احتمال بی‌اختیاری مدفوع را کاهش می‌دهند.
بهبودی پس از جراحی
درد بعد از جراحی با داروهای مسکن، فیبر و آب کنترل می‌شود. بیماران باید مدتی در خانه بمانند، از حمام سیتز استفاده کنند و از یبوست که ممکن است با داروهای مسکن تجویزی مرتبط باشد، اجتناب کنند. مهم است که قبل از جراحی با جراح خود در مورد مراقبت‌های بعد از عمل و زمان دوری از محل کار صحبت کنید تا برای مراقبت‌های پس از جراحی آماده باشید.
آیا آبسه یا فیستول می‌تواند عود کند؟
تا 50 درصد از آبسه‌ها ممکن است دوباره به صورت آبسه دیگر یا فیستول آشکار ظاهر شوند. علیرغم درمان مناسب و بهبودی کامل، فیستول‌ها ممکن است عود کنند. میزان عود بستگی به تکنیک جراحی مورد استفاده دارد. در صورت بروز علائم مشابه، توصیه می‌شود یک جراح کولون و رکتوم برای مدیریت بیماری خود پیدا کنید.
