جراحی کم تهاجمی به روشهایی از جراحی اطلاق میشود که با استفاده از ابزارها و تکنیکهای خاص، نیاز به برشهای بزرگ و گسترده روی بدن بیمار را به حداقل میرساند. این نوع جراحیها در مقایسه با جراحیهای باز سنتی مزایای متعددی دارند، از جمله کاهش درد، کوتاهتر شدن زمان بهبودی، کاهش خطر عفونت و بهبود سریعتر بیمار. در این مقاله کلینیک بیتا به معرفی و مقایسه این نوع جراحی با روشهای سنتی خواهیم پرداخت.
جراحی کم تهاجمی چیست؟
آنچه در این مقاله می خوانید - کلیک کنید
روشهای کم تهاجمی از فناوریهای پیشرفته برای اجتناب از نیاز به برشهای بزرگ مورد استفاده در جراحی باز سنتی استفاده میکنند. توسعه این تکنیکها پیشرفت مهمی به نفع بیماران بوده و برای درمان بسیاری از شرایط مفید است. لاپاراسکوپی جراحی یک نوع خاص از جراحی کم تهاجمی است، اما این اصطلاح گاهی اوقات برای اشاره به جراحی کم تهاجمی به طور کلی استفاده میشود.
جراحی کم تهاجمی چگونه انجام میشود؟
جراحی کم تهاجمی شامل چندین تکنیک مختلف است که هدف همه آنها کاهش درد و تسریع بهبودی بیمار با حذف نیاز به برشهای بزرگ است. تمامی این جراحیها تحت بیهوشی عمومی انجام میشوند. هر تکنیک مزایا و معایب خاص خود را دارد و نیازمند مهارتهای فنی پیشرفته و تجهیزات تخصصی است. جراحان معمولاً در برخی از این تکنیکها تجربه بیشتری دارند و میتوانند بر اساس شرایط خاص بیمار، بهترین روش را توصیه کنند.
برای درمان بواسیر یا هموروئید، روشهای کم تهاجمی مانند بستن باند لاستیکی (Rubber Band Ligation)، اسکلروتراپی (Sclerotherapy) و فوتوکوآگولاسیون مادون قرمز (Infrared Coagulation) استفاده میشوند.
جراحی لاپاراسکوپی
جراح به جای یک برش بزرگ، چندین برش کوچک (حدود ½ اینچ) ایجاد میکند. از طریق این برشها ابزارهای جراحی و یک دوربین (لاپاراسکوپ) وارد شکم میشوند. گاز دیاکسیدکربن برای باد کردن شکم استفاده میشود تا فضای کافی برای کار جراح فراهم شود.
مزایا | دید بزرگنمایی شده از داخل شکم بر روی مانیتورهای اتاق عمل، کاهش درد و زمان بهبودی.
|
ابزارها | منگنههای جراحی، دستگاههای انرژی برای برش و سوزاندن بافتها و رگهای خونی |
محدودیتها | برای برخی عملها نیاز به برش کمی بزرگتر (حدود ۲ تا ۴ اینچ) برای برداشتن بافت است.
|
جراحی به کمک لاپاراسکوپی
- این روش عمدتاً به روش لاپاراسکوپی انجام میشود و سپس از طریق یک برش کوچک شکمی تکمیل میشود.
- کاربرد: برداشتن نمونه از طریق برش کوچک.
جراحی لاپاراسکوپی با کمک دست
- در این روش دستگاهی در یک برش کوچک (۲ تا ۳ اینچی) قرار میگیرد که به جراح اجازه میدهد دست را به داخل شکم منتقل کند. جراح همچنان از لاپاراسکوپ برای مشاهده عمل استفاده میکند.
- مزایا: استفاده از دست جراح در برخی مراحل عمل که میتواند مفید باشد.
- مطالعات: نشان دادهاند که مزایای بهبودی مشابهی با روشهای صرفاً لاپاراسکوپی دارد.
جراحی یک برش (Single Incision Surgery)
- دوربین لاپاراسکوپی و ابزارهای جراحی از یک برش کوچک (حدود ۲ اینچ) عبور میکنند.
- مزایا: جای زخم کمتر قابل مشاهده.
- معایب: دشواری بیشتر به دلیل نزدیکی ابزارها به یکدیگر.
جراحی رباتیک
جراح از طریق یک کنسول یا میز کامپیوتر، ابزارهای جراحی را کنترل میکند. یک سیستم کامپیوتری حرکات دست جراح را به ربات منتقل میکند که ابزارها را حرکت میدهد.
مزایا | دید بهتر و توانایی بیشتر در انجام روشهای کم تهاجمی بر روی رکتوم. |
معایب | هزینه بالا، نیاز به آموزش اضافی، محدودیت در تغییر موقعیت ربات. |
کاربردها | عملهای رکتوم و لگن که جراحی لاپاراسکوپی در آنها دشوارتر است. |
عملهای سنتی باز کولون و رکتوم چگونه انجام میشوند؟
به منظور انجام عمل در داخل شکم، جراحان باید برشی به اندازه کافی بزرگ ایجاد کنند تا دید کافی داشته باشند، دسترسی به اندامهای شکمی را فراهم کنند و امکان استفاده از ابزارهای جراحی دستی را فراهم کنند. این برشها ممکن است در قسمتهای مختلف شکم قرار داده شوند. دیواره. بسته به اندازه بیمار و نوع عمل، برش ممکن است ۶ تا ۱۲ اینچ طول داشته باشد. مقدار قابل توجهی از ناراحتی در ارتباط با این برشها وجود دارد که میتواند مدت زمان بستری شدن در بیمارستان پس از جراحی را طولانی کند.
این مسئله میتواند سرعت یک بیمار را برای از سرگیری فعالیتهای عادی روزانه محدود کند. از آنجایی که تکنیکهای سنتی مدت ها است مورد استفاده قرار گرفتهاند و به نسلهای زیادی از جراحان آموزش داده شدهاند، آنها به طور گسترده در دسترس هستند و به عنوان درمان استانداردی در نظر گرفته میشوند که تکنیکهای جدیدتر باید با آن مقایسه شوند.
مزایای جراحی کم تهاجمی چیست؟
از آنجایی که برشها بسیار کوچکتر از برشهای مورد استفاده در جراحی سنتی هستند، معمولاً بعد از جراحی کم تهاجمی، ناراحتی کمتری وجود دارد. نشان داده شده است که این امر منجر به اقامت کوتاهتر در بیمارستان، نیاز کمتر به داروهای مسکن با نسخه، بازگشت زودتر به فعالیتهای عادی و جای زخم کمتر قابل مشاهده است.
برای درمان کیست مویی، روشهایی مانند لیزر درمانی و جراحی با هدایت ویدئو (Video-Assisted Surgery) مورد استفاده قرار میگیرند.
آیا جراحی کم تهاجمی جدید است؟
در ابتدا، متخصصان زنان از جراحی لاپاراسکوپی برای روشهای نسبتاً ساده استفاده میکردند. در اوایل دهه ۱۹۹۰، جراحان عمومی شروع به استفاده از روش لاپاراسکوپی برای عملهای کیسه صفرا کردند. محبوبیت جراحی لاپاراسکوپی کیسه صفرا منجر به استفاده از تکنیکهای لاپاراسکوپی برای سایر روشها، از جمله جراحی کولون شد. در حالی که جراحی کولون کم تهاجمی از سال ۱۹۹۰ انجام شده است، تکنولوژی و تکنیکها همچنان در حال تکامل و بهبود هستند. این یکی از هیجانانگیزترین زمینههای پیشرفت در مراقبتهای جراحی در ۲۵ سال گذشته بوده است.
ایمنی جراحیهای کم تهاجمی
جراحیهای کم تهاجمی کولون و رکتوم بهعنوان روشهای استاندارد جراحی پذیرفته شدهاند و دیگر بهعنوان روشهای «تجربی» در نظر گرفته نمیشوند. با این حال، هر روش جراحی، چه کم تهاجمی و چه سنتی، دارای خطراتی است.
خطرات عمومی جراحی کولون و رکتوم:
- خونریزی
- عفونت
- انسداد روده بعد از عمل
- نشت از آناستوموز روده (اتصال مجدد)
- خطرات مرتبط با جراحیهای بزرگ شکمی:
- مشکلات قلبی
- ذاتالریه
- لخته شدن خون
جراحیهای کم تهاجمی به طور گسترده در آزمایشهای بالینی در سراسر جهان مورد مطالعه قرار گرفتهاند. نتایج این مطالعات نشان میدهد که خطر عوارض در این نوع جراحیها معمولاً مشابه با جراحیهای باز سنتی است.
برخی از مزایای جراحیهای کم تهاجمی شامل کاهش درد، بهبود سریعتر و کاهش خطر عفونت است.
در جراحی زیبایی شکم، روشهای کم تهاجمی شامل لیپوساکشن، لیزر لیپولیز، تزریق چربی و بوتاکس هستند. کلینیک زیبایی خوب در تهران از بهترین روشها برای شما استفاده میکند.
شرایط پیشبینی نشده در حین جراحی
گاهی اوقات جراح در حین جراحی با شرایطی مواجه میشود که ادامه جراحی به روش کم تهاجمی را ناامن میکند. در این موارد، برش بزرگتری ایجاد میشود تا جراح بتواند از تکنیکهای جراحی سنتی برای تکمیل عمل استفاده کند. این تغییر روش نباید به عنوان یک عارضه در نظر گرفته شود، بلکه باید به عنوان نشانهای از قضاوت خوب جراحی محسوب شود.
چه عملهای کولون و رکتوم را میتوان با جراحی کم تهاجمی انجام داد؟
جراحی کم تهاجمی را میتوان با موفقیت برای انواع بیماریهای خوشخیم کولون و رکتوم از جمله دیورتیکولیت، پولیپ روده بزرگ، بیماریهای التهابی روده (بیماری کرون و کولیت اولسراتیو) و پرولاپس رکتوم انجام داد.
کولون و رکتوم یا فقط یک بخش یا بخش از کولون. تکنیکهای کم تهاجمی را میتوان برای ایجاد استومی استفاده کرد (منفذ ایجاد شده با جراحی بین اندام داخلی و سطح بدن، بخشی از کولون به پوست دیواره شکم) یا ایلئوستومی (آخرین قسمت روده کوچک یا ایلئوم را به پوست دیواره شکم متصل میکند).
همچنین میتوان از تکنیکهای کم تهاجمی برای اتصال مجدد روده استفاده کرد. از استومی موقت. جراحیهای پیچیده ترمیمی، مانند ایجاد کیسه ایدئال را میتوان به روشی با حداقل تهاجم انجام داد. تعداد بسیار کمی از روشهای سنتی کولون شکمی و رکتوم وجود دارد که نمیتوانند به روشی با حداقل تهاجم انجام شوند.
آیا جراحی کم تهاجم برای سرطان روده بزرگ استفاده میشود؟
شواهد قوی وجود دارد که نشان میدهد جراحی کم تهاجمی میتواند به طور ایمن برای حذف سرطانهای روده بزرگ مورد استفاده قرار گیرد. این مهم است؛ زیرا سالانه بیش از ۱۰۰۰۰۰ مورد جدید سرطان روده بزرگ در ایالات متحده تشخیص داده میشود. زیرا مزایای جراحی کم تهاجمی در درجه اول است در کوتاهمدت، برای جراحان مهم بود که مطمئن شوند که جراحی کم تهاجمی همان نرخ درمان طولانیمدت جراحی سنتی را ارائه میدهد.
جراحی کم تهاجمی برای سرطان رکتال
شواهد کمتری در مورد مقایسه جراحی کم تهاجمی با جراحی باز سنتی برای درمان سرطان رکتوم وجود دارد. اجماع عمومی و موضع رسمی ASCRS این است که جراحی کم تهاجمی در دستان جراحان آموزش دیده پس از جراحی پذیرفته شده سرطان مناسب است.
آیا جراحی کم تهاجمی برای من مناسب است؟
برخی از بیماران کاندید عمل جراحی کم تهاجمی نیستند. عواملی مانند دلیل خاص عمل، جراحیهای قبلی شکم، چاقی شدید و سابقه بیماریهای جدی (مانند بیماری شدید قلبی یا ریوی) باید در نظر گرفته شوند. برخی از عملها را نمیتوان با این تکنیکها انجام داد. فقط شما و جراحتان میتوانید بهترین روش جراحی را برای شرایط خود انتخاب کنید.
سوالات برای جراح شما:
- آیا جراحی کم تهاجمی برای من سودی دارد؟
- آیا من بیمار مناسبی برای جراحی کم تهاجمی هستم؟
- با کدام تکنیک(های) کم تهاجمی راحتتر هستید؟
- شانس اینکه به جراحی سنتی تبدیل شوید چقدر است و در صورت انجام چه اتفاقی میافتد؟
- بعد از جراحی از نظر بستری شدن در بیمارستان، محدودیت در فعالیت، کمک مورد نیاز در خانه و بازگشت به کار چه انتظاری میتوانم داشته باشم؟
- چه گزینههایی برای بیهوشی با یک روش جراحی دارم؟
- چگونه میخواهید درد من بعد از جراحی را برطرف کنید؟
- اگر هیچ درمانی نخواهم چه اتفاقی میافتد؟