بیماری سینوس پیلونیدال چیست؟ این سینوس چه علائمی دارد؟ چه کسانی به سینوس پیلونیدال دچار می‌شوند؟ دلایل بروز سینوس پیلونیدال چیست؟ چه روش‌های درمانی برای کیست مویی وجود دارد؟
سینوس پیلونیدال که بسیاری آن را با نام کیست مویی می‌شناسند یک کیسه کوچک پوستی در پایین کمر بوده که به‌صورت یک منفذ پوستی خود را نشان می‌دهد. این کیست زمانی که فولیکول مو در معرض آلودگی‌های مانند گردوغبار قرار بگیرد و وارد لایه‌های زیرین پوست شود در داخل یک کیست اسیر می‌شوند و باعث ایجاد این بیماری خواهد شد.
این نوع کیست با جراحی درمان شده و با پیشرفت علم دیگر نیازی به تیغ جراحی نخواهید داشت. در صورت داشتن این کیست با یک جلسه و به‌صورت سرپایی می‌توانید بیماری خود را درمان کنید. در ادامه بیشتر راجب علائم و دلایل بروز سینوس پیلونیدال صحبت خواهیم کرد.
سینوس پیلونیدال (pilonidal sinus) چیست؟
سینوس پیلونیدال سوراخ و حفرهٔ کوچکی است که امکان دارد با مایعات و چرک پر شده باشد و ایجاد کیست کند. این کیست در شکاف بالای باسن خود را نشان می‌دهد. همان‌طور که در بالا هم به آن اشاره کردیم این بیماری در اثر فولیکول‌های مو به همراه عامل آلوده که می‌تواند گردوخاک باشد پوست را شکاف دهد و به لایه‌های زیرین آن نفوذ کند. این آلودگی در داخل کیست‌های زیر پوست باقی می‌مانند و به‌صورت منفذ روی پوست خود را نشان خواهد داد.
بیماری سینوس پیلونیدال که در بسیاری از افراد شایع بوده علت آن را فرو رفتن مو به داخل پوست نیز می‌دانند. البته این بیماری در قسمت‌های دیگر بدن مثل ناف، زیربغل و ناحیه پیوبیک هم ایجاد می‌شود. این کیست زمانی که آلوده شود باعث سینوس پیلونیدال خواهد شد و به‌مرورزمان ایجاد عفونت خواهد کرد. این عفونت عود می‌کند و وارد مجاری سینوسی شده و در پشت کمر نمایان می‌شود. این سینوس حاوی مو و چرک بوده که با درد همراه است. این کیست‌ها هم بوی بدی دارند و هم اینکه آلوده هستند. افرادی که طولانی‌مدت مجبور به نشستن هستند بیشتر دچار این بیماری خواهند شد.
علائم سینوس پیلونیدال چیست؟
در بیماران مبتلا به سینوس پیلونیدال ممکن است علائمی که در زیر به آن اشاره می‌کنیم دیده شود. این علائم در بیشتر افراد دیده می شود.
- درد در ناحیه کمر
- ترشح چرک
- التهاب و قرمزی
- تب و لرز
- احساس درد در هنگام نشستن و ایستادن
- ایجاد بوی بد
- بیرون زدن مو در ناحیه ملتهب
- علائم در صورت عدم عفونت دیده نمی‌شود.
دلایل بروز سینوس پیلونیدال
دلیل بروز بیماری سینوس پیلونیدال را علت بازگشت رشد مو در عمق پوست می‌دانند. اما تحقیقات موارد ژنتیکی را نیز جهت بروز این کیست گزارش داده‌اند. گاهی این بیماری در چند نفر از اعضای یک خانواده دیده شده است. به دلیل افزایش کارهایی که به‌صورت نشسته انجام می‌شود و کم‌تحرکی افراد و نوع لباس پوشیدن آنها نیز از دیگر دلایل بروز این بیماری است.
مردان بیشتر از زنان دچار این بیماری می‌شوند و اغلب در دوران بلوغ به علت افزایش رشد موها و فعال‌شدن غدد چربی در آنها خود را نشان می‌دهد. افرادی که موی زیاد، چاق و کارهای نشسته را بیشتر انجام می‌دهند این بیماری در آنها ایجاد خواهد شد.
علت سینوس پیلونیدال در زنان
همان‌طور که گفتیم شیوع بیماری سینوس پیلونیدال در مردان بیشتر از زنان است. اما در برخی موارد مشاهده این کیست در زنان به‌صورت آبسه و عفونت روی قسمت شیار بالایی باسن دیده می‌شود. این نوع سینوس با درد همراه بوده و باید سریع درمان شود. علت کیست مویی در زنان نداشتن تحرک زیاد و نشستن به مدت طولانی، تعریق، چاقی، گرما، پرمویی و پوشیدن لباس تنگ است. البته باید به این نکته هم توجه داشته باشید که یکی دیگر از دلایل ایجاد این کیست وراث خواهد بود.
چه افرادی در معرض ابتلا به سینوس پیلونیدال هستند؟
- افراد دارای موهای ضخیم و زیاد
- افراد با اضافه‌وزن
- افرادی که لباس‌های تنگ می‌پوشند
- بین سنین بلوغ تا 40 سالگی
- ابتلای بیشتر مردان نسبت به زنان
- افرادی که کل طول روز در حال نشستن هستند
چگونه سینوس پیلونیدال تشخیص داده می‌شود؟
برای تشخیص این عارضه پزشک به معاینه فیزیکی روی خواهد آورد. در قسمت نشیمنگاه می‌توان این عارضه را با چشم غیرمسلح نیز تشخیص داد. سینوس پیلونیدال ممکن است به‌صورت یک جوش و یا کیست باشد که در صورت چنین مشکلی پزشک با پرسیدن چند سؤال که آیا مایعی از کیست خارج شده؟ شکل آن تغییر کرده؟ و یا علائم دیگری را هم داشته‌اید؟ می‌تواند این بیماری را تشخیص دهد و راه حلی برای درمان آن در اختیارتان قرار خواهد داد.
آبسه سینوس پیلونیدال
سینوس پیلونیدال ابتدا بدون علائم بوده و با گذشت زمان، به شکل آبسه حاد یا آبسه تخلیه شده خود را نشان می‌دهد. برای درمان سینوس یا کیست پیلونیدال بایستی به پزشک متخصص مراجعه کرد، چرا که در صورت ترکیدن آبسه، عفونت آن به قسمت‌های دیگر بدن نیز سرایت می‌کند. سینوس پیلونیدال در انتهایی‌ترین نقطه ستون فقرات قرار دارد و مستعد عفونت است.
روش درمان پیلونیدال سینوس
در بعضی از افراد علائم بیماری سینوس پیلونیدال یا سینوس باسن مشاهده نمی‌شود. این افراد نیازی به درمان و یا جراحی ندارند و در صورت نیاز به آنها روش‌های درمانی زیر را پیشنهاد می‌کنیم.
ازبین‌بردن موهای زائد:
اگر کیست شما هنوز در مرحله اول است و دچار عفونت نشده با حذف موهای زائد می‌توانید به درمان خود کمک کنید. راه‌های ازبین‌بردن این موها به‌قرار زیر است:
- کرم‌های موبر
- استفاده از وکس
- لیزر موها
- اصلاح کردن
بسیاری از محققان پیشنهاد می‌کنند که همیشه این ناحیه از بدن عاری از موهای زائد باشد. حفظ بهداشت شما را از جراحی بی‌نیاز می‌کند. البته در برخی موارد نیز ازبین‌بردن این موها اوضاع را بدتر خواهد کرد. پس در روش مناسب اصلاح موها دقت لازم را داشته باشید چرا که برخی از این روش‌ها باعث می‌شود درد و قرمزی را تشدید می‌کند. در این شرایط احتمال ایجاد سینوس پیلونیدال وجود خواهد داشت.
تخلیه کردن آبسه:
اگر فردی دچار آبسه شود با مراجعه به پزشک باید آن را تخلیه کرد. این کار توسط خود پزشک انجام می‌شود. با این روش ابتدا با تزریق بی‌حسی موضعی محل موردنظر را بی‌حس می‌کنند و سپس اقدام به تخلیه کردن آن خواهند کرد. در چنین مواقعی التهاب کاهش پیدا می‌کند.
ازبین‌بردن گودی ایجاد شده:
بعد از تخلیه آبسه محل آن دچار گودی شده و کیست مویی نمایان خواهد شد. در چنین مواقعی برداشتن کیست راحت‌تر بوده و با بی‌حس کردن کیست مویی یا همان سینوس پیلونیدال را خارج می‌کنند.
مصرف آنتی‌بیوتیک:
با مصرف آنتی‌بیوتیک می‌توانید از التهاب و قرمزی شدید پوست جلوگیری کنید. برای درمان آبسه‌های کوچکی که روی پوست ایجاد شده در کنار روش‌هایی که به آن اشاره کردیم استفاده از آنتی‌بیوتیک نیز توصیه می‌شود.
روش‌های درمان جدید سینوس پیلونیدال
در بالا به روش‌های متداول برای درمان این بیماری اشاره کردیم. اما اگر سینوس پیلونیدال در فردی به مرحله حاد رسیده باشد بهتر است از درمان‌های جدید استفاده کند.
لیزر سینوس پیلونیدال:
افرادی که نمی‌خواهند درمان دارویی و یا جراحی را انجام دهند استفاده از لیزر موهای زائد یک راه‌حل مناسب خواهد بود. یکی از روش‌های متداول درمان سینوس پیلونیدال لیزر موهای زائد بوده که با نور قوی و متراکم خود فولیکول مو را هدف قرار می‌دهد. رنگ‌دانه‌های مو این نور ساطع شده را جذب می‌کنند و باعث ازبین‌رفتن کیست مویی می‌شود.
مزایایی که لیزر برای درمان این بیماری دارد دقت بالای آن است. با لیزر موهای درشت و تیره هدف قرار می‌گیرد و به پوست آسیبی وارد نمی‌شود. با لیزر در کسری از ثانیه موهایی که باعث کیست شده‌اند را از بین می‌برد.
درمان سینوس پیلونیدال با جراحی:
یکی از روش‌های مؤثر و معمول برای درمان سینوس پیلونیدال جراحی است. در این روش محل مورد نظر را بی‌حس می‌کنند و پس از بیهوش کردن بیمار با ایجاد یک برش کوچک کیست مویی را بیرون می‌آورند. در این روش محل جراحی زخم خواهد شد که وسعت آن بستگی به میزان جراحت وارده و اندازه کیست دارد.
عمل سرپایی سینوس پیلونیدال با لیزر:
آیا عمل سینوس پیلونیدال درد دارد؟ این روزها با پیشرفت علم دیگر نیازی به عمل جراحی نیست. با انجام عمل سرپایی سینوس پیلونیدال به‌وسیله لیزر هم دوره نقاهت بیمار کم می‌شود و هم اینکه از دردهای ناگهانی و شدید جلوگیری خواهد شد. با این عمل بیماری بهبود سریع‌تری خواهد داشت و درد کمتری را نیز حین عمل بیمار تجربه می‌کند.
از مزایای دیگر عمل سرپایی سینوس پیلونیدال این است که محل آن زخمی و یا شکافته نمی‌شود. به همین خاطر نیازی به پانسمان کردن نیست. همچنین بیمار نسبت به جراحی درد بسیار کمتری را تحمل خواهد کرد. در این روش تنها ریشه مو سوزانده می‌شود و هیچ نوع زخمی روی پوست ایجاد نخواهد شد.
| سینوس پیلونیدال | |
|---|---|
| دلیل ایجاد سینوس پیلونیدال | بازگشت مو در عمق پوست، ژنتیک، کم‌تحرکی، نوع لباس پوشیدن |
| علائم بیماری سینوس | درد در ناحیه کمر، ترشح چرک التهاب و قرمزی، تب و لرز، احساس درد در هنگام نشستن و ایستادن، ایجاد بوی بد |
| افراد مستعد | بیشتر آقایون |
| مدت زمان بهبود | ۲ تا ۳ هفته |
| درمان کیست سینوس | حذف موهای زائد، مصرف آنتی‌بیوتیک، عمل سرپایی |
| تشخصی سینوس پیلونیدال | معاینه فیزیکی توسط دکتر |
زمان بهبود سینوس پیلونیدال بعد از جراحی
فردی که با جراحی این سینوس را از بین برده باشد پس از مرخص شدن از بیمارستان بسته به نوع واکنش بدن هر فرد زمانی حدود 2 تا 3 هفته برای بهبود کامل نیاز خواهد داشت. بعد از این مدت‌زمان فرد به می‌تواند به فعالیت‌های روزانه خود برگردد. البته باید اجازه این کار را از پزشک مورد نظر خود بگیرد.
در کنار این مدت‌زمان فرد باید به طور مرتب محل جراحی را خشک و تمیز نگه دارد و با پوشیدن لباس‌های مناسب به بهبود زودتر زخم خود کمک کند. در این مدت همچنین حذف موهای زائد این قسمت از بدن ضروری است. موهای زائد تا سن 30 سالگی بیشترین رشد را دارند. پس باید هر 2 تا 3 هفته یکبار موهای این ناحیه را اصلاح کرد.
عوارض جراحی سینوس پیلونیدال
در موارد حاد این بیماری می‌تواند عوارض حادی را به دنبال داشته باشد. در این مدت ممکن است فرد دچار عفونت‌های ثانویه و حادی شود و امکان دارد عوارض زیر را ایجاد کند:
- بی‌حس بودن اطراف شکاف
- طولانی شدن بهبود زخم جراحی
- درد
- ماندن جای زخم روی پوست
- خونریزی
- ایجاد حساسیت به داروها، مواد و یا ابزارهای جراحی
- ایجاد لخته خون
- عفونت کردن محل جراحی
جمع‌بندی
سینوس پیلونیدال همان‌طور که در این مطلب به آن اشاره کردیم یک برآمدگی کوچک در ناحیه بالایی شکاف باسن است. این برآمدگی در مواقعی ایجاد می‌شود که فولیکول مو در عمق پوست رشد کند و باعث ایجاد التهاب و عفونت در این ناحیه از بدن شود. در بیشتر موارد این بیماری قابل‌درمان بوده که روش‌های درمان آن را مورد بررسی قرار دادیم.
برای پیشگیری از ایجاد چنین بیماری نیز کافی است از اضافه‌وزن، تحرک کم و پوشیدن لباس‌های تنگ امتناع کرده همچنین با ازبین‌بردن موهای زائد این قسمت از بدن و تمیز و خشک نگه‌داشتن همیشگی آن از ایجاد سینوس پیلونیدال جلوگیری کنید.
