سرطان مقعد یک بیماری جدی است که در سلول‌های اطراف یا درست داخل دهانه مقعد شروع می‌شود. کانال مقعد یک لوله کوتاه است که توسط ماهیچه در انتهای رکتوم احاطه شده است. رکتوم بخش پایینی روده بزرگ شما (روده بزرگ) است که مدفوع را از طریق کانال مقعد به خارج از بدن منتقل می‌کند. سرطان زمانی آغاز می‌شود که برخی از سلول‌ها بدون توقف تقسیم شوند. با رشد سرطان، ممکن است در بافت‌های مجاور باقی بماند یا به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد، فرآیندی که به آن متاستاز می‌گویند.
در برخی موارد، فرد ممکن است به سلول‌های پیش‌سرطانی در ناحیه مقعد مبتلا شود. این سلول‌ها با گذشت زمان ممکن است شانس بالایی برای تبدیل شدن به سلول‌های سرطانی داشته باشند. هرچند که سلول‌های پیش‌سرطانی به‌طور متفاوتی نسبت به سرطان مقعد درمان می‌شوند، اما تشخیص و درمان زودهنگام آن‌ها می‌تواند از پیشرفت بیماری به مراحل خطرناک‌تر جلوگیری کند. با مطالعه این مقاله کلینیک بیتا نسبت به این سرطان آگاهی بیشتری کسب کنید.
آمار و حقایق سرطان مقعد
آنچه در این مقاله می خوانید - کلیک کنید
- در سال 2016، حدود 8000 بزرگسال در ایالات متحده به سرطان مقعد مبتلا شدند و اعتقاد بر این است که 1080 نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست دادند.
- حدود دو سوم موارد سرطان مقعد در زنان رخ می‌دهد.
- سرطان مقعد حدود 1-2 درصد از کل سرطان‌های روده را تشکیل می‌دهد.
- این بیماری اغلب افراد 55 تا 64 ساله را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
- سرطان مقعد بسیار کمتر از سرطان کولورکتال شایع است، به‌طوری که حدود یک نفر از هر 500 نفر در طول زندگی خود به سرطان مقعد مبتلا می‌شود، در حالی که این نسبت برای سرطان کولورکتال یک نفر از هر 22 نفر است.
- تعداد موارد سرطان مقعد سال‌هاست که به طور پیوسته در حال افزایش است.
- تنها تعداد کمی از سرطان‌های مقعد گسترش می‌یابند، اما زمانی که این اتفاق می‌افتد، درمان بیماری دشوار می‌شود. سرطان مقعد اغلب به کبد و ریه‌ها سرایت می‌کند.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان مقعد هستند؟
شایع‌ترین عامل خطر برای این بیماری، آلوده شدن به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است. HPV یک ویروس مقاربتی است که ممکن است باعث ایجاد زگیل در داخل و اطراف مقعد یا دستگاه تناسلی در مردان و زنان شود، اما سرطان مقعد می‌تواند بدون وجود زگیل نیز رخ دهد. سایر عوامل خطر عبارتند از:
- سن (55 سال و بالاتر)
- رابطه جنسی مقعدی
- بیماری‌های مقاربتی
- شرکای جنسی متعدد
- سیگار کشیدن
- سابقه سرطان‌های مرتبط با HPV، به ویژه دهانه رحم
- تضعیف سیستم ایمنی به دلیل HIV، شیمی‌درمانی یا پیوند عضو
- مناطق ملتهب مزمن که باعث قرمزی یا سوزش طولانی‌مدت می‌شوند، مانند فیستول مقعد یا زخم‌های باز در ناحیه مقعد
- پرتودرمانی قبلی لگن برای سرطان رکتوم، پروستات، مثانه یا دهانه رحم
پیشگیری از سرطان مقعد
اگرچه تعداد کمی از سرطان‌ها کاملاً قابل پیشگیری هستند، اجتناب از عوامل خطر و انجام معاینات منظم مهم است. استفاده از کاندوم ممکن است خطر عفونت HPV را کاهش دهد، اما آن را به‌طور کامل از بین نمی‌برد.
واکسن‌های HPV (برای سنین 9 تا 26 سال) نشان داده‌اند که خطر ابتلا به عفونت HPV و در نتیجه سرطان مقعد را در مردان و زنان کاهش می‌دهند. در رابطه با انواع زگیل تناسلی بیشتر بخوانید. افراد در معرض خطر باید با پزشک خود در مورد انجام غربالگری سرطان مقعد صحبت کنند. در طول این آزمایش، پزشک با استفاده از سواب، سلول‌ها را از پوشش مقعد جمع‌آوری کرده و زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند.
سایر اشکال غربالگری شامل مشاهده دقیق ناحیه در حین عمل جراحی یا در مطب با استفاده از یک اسکوپ خاص برای بررسی کانال مقعد است. شناسایی و درمان زودهنگام نواحی پیش‌سرطانی می‌تواند به پیشگیری از سرطان مقعد کمک کند.
علائم سرطان مقعد
حدود 20 درصد از بیماران مبتلا به سرطان مقعد ممکن است علائمی نداشته باشند. علائم زیر ممکن است با سرطان مقعد مشاهده شوند، اما می‌توانند به دلیل شرایط کمتر جدی مانند هموروئید نیز ایجاد شوند. در هر صورت، اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، به پزشک خود مراجعه کنید:
- خونریزی از مقعد یا راست‌روده
- درد در ناحیه مقعد
- توده یا رشد در دهانه مقعد
- خارش مداوم مقعد
- تغییر در عادات مدفوع، مانند افزایش یا کاهش تعداد اجابت مزاج یا زور زدن بیشتر
- باریک شدن مدفوع
- ترشح، مخاط یا چرک از مقعد
- غدد لنفاوی متورم در ناحیه مقعد یا کشاله ران
- علت خون در مدفوع به دلیل سرطان مقعد
تشخیص سرطان مقعدی
بسیاری از سرطان‌های مقعد زودهنگام شناسایی می‌شوند زیرا در محلی قرار دارند که پزشک به راحتی می‌تواند آن را ببیند و به آن دسترسی داشته باشد. تشخیص اغلب زمانی انجام می‌شود که افراد با هر یک از علائم فوق تحت معاینه مقعدی قرار می‌گیرند.
سرطان مقعد همچنین ممکن است به طور تصادفی در طول معاینات فیزیکی سالانه که شامل معاینه دیجیتالی رکتوم است، شناسایی شود. معاینه رکتوم برای بررسی رکتوم، پروستات یا سایر اندام‌های لگنی انجام می‌شود. سرطان مقعد همچنین زمانی که فرد یک آزمایش غربالگری کولورکتال پیشگیرانه (مانند کولونوسکوپی) انجام می‌دهد، یافت می‌شود.
| معاینه دیجیتال رکتوم | پزشک یک انگشت دستکش‌دار و روغن‌کاری شده را وارد مقعد و راست‌روده می‌کند تا توده‌ها یا سایر ناهنجاری‌ها را احساس کند. |
| آنوسکوپی | معاینه کانال مقعد با استفاده از یک اسکوپ کوچک و روشن برای تجسم هر ناحیه غیرطبیعی. |
| بیوپسی | نمونه‌برداری از بافت ناحیه مورد نظر و آزمایش آن برای تشخیص دقیق. |
| تصویربرداری | سونوگرافی مقعد، ام‌آر‌آی یا سایر آزمایشات تصویربرداری برای تعیین وسعت سرطان پس از تایید تشخیص.
|
شیوه های درمانی سرطان های مقعد
اکثر موارد سرطان مقعد در صورت درمان زودهنگام، میزان درمان بالایی دارند. سه نوع اساسی درمان وجود دارد:
- جراحی: عملی برای حذف سرطان
- پرتودرمانی: استفاده از اشعه ایکس با دوز بالا برای از بین بردن سلول‌های سرطانی
- شیمی‌درمانی: استفاده از داروهایی که سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند
درمان ترکیبی با پرتودرمانی و شیمی‌درمانی به عنوان درمان استاندارد طلایی برای اکثر سرطان‌های مقعد در نظر گرفته می‌شود. گاهی اوقات، تومورهای بسیار کوچک یا در مراحل اولیه ممکن است بدون نیاز به درمان بیشتر، با جراحی برداشته شوند. اگر سرطان پیشرفته باشد، ممکن است نیاز به جراحی بزرگ برای برداشتن تومورها باشد.
جراحی کولوستومی چیست؟
کولوستومی زمانی است که انتهای کولون (روده بزرگ) از طریق سوراخی (استوما) در دیواره شکم وارد می‌شود. کیسه‌ای به قسمت بیرونی شکم بیمار متصل می‌شود تا حرکات روده را جمع‌آوری کند.
در اکثر موارد، کولوستومی لازم نیست، زیرا بسیاری از سرطان‌ها تنها با شیمی‌درمانی و پرتودرمانی قابل درمان هستند. اگر تومور به خوبی به درمان پاسخ ندهد یا پس از درمان عود کند، ممکن است نیاز به کولوستومی باشد. برای سرطان‌های پیشرفته مقعد یا انواع غیر معمول، جراح ممکن است نیاز به برداشتن رکتوم و مقعد و ایجاد کولوستومی دائمی داشته باشد. گاهی اوقات این تنها راه حذف تمام سلول‌های سرطانی است.
دوره نقاهت و مراقبت پس از درمان
اکثر سرطان های مقعد با درمان ترکیبی درمان می شوند. اگر زود تشخیص داده شود، بسیاری از سرطان هایی که پس از درمان غیرجراحی عود می کنند به طور موثر با جراحی درمان می شوند. در حالی که پرتودرمانی ترکیبی / شیمی درمانی عوارض جانبی بیشتری ایجاد می کند، این رویکرد همچنین بهترین نرخ بقای طولانی مدت را به همراه دارد. پس از تکمیل این درمان، 70 تا 90 درصد از بیماران هنوز زنده هستند و در 5 سالگی بدون سرطان هستند.
پیگیری منظم با معاینه دقیق توسط جراح کولون و رکتوم مهم است. در طول قرار ملاقات، او نتایج درمان را ارزیابی می کند و بررسی می کند که آیا علائم جدیدی از سرطان مقعد وجود دارد یا خیر. در برخی موارد ممکن است به مطالعات تکمیلی نیاز باشد.
