درد مقعد یکی از مشکلات رایج اما نگرانکنندهای است که میتواند قبل، حین یا بعد از اجابت مزاج رخ دهد. این درد ممکن است از یک ناراحتی خفیف که به تدریج بدتر میشود تا دردی شدید که فعالیتهای روزانه شما را محدود میکند، متغیر باشد. اگرچه ممکن است درد مقعدی به نظر بیاهمیت برسد، اما دلایل متعددی برای اهمیت درمان آن وجود دارد که در ادامه این مقاله کلینیک بیتا به آنها میپردازیم.
اگر درد مقعدی شما ظرف 24 تا 48 ساعت از بین نرفت، باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین، اگر درد همراه با تب باشد، نیاز به ویزیت اورژانسی دارید.
توجه به این نکته ضروری است که بیشتر دلایل درد مقعدی شایع و قابل درمان هستند. با این حال، نادیده گرفتن آن میتواند منجر به مشکلات جدیتر و پیچیدهتری شود. بنابراین، در صورت تجربه هر گونه درد مقعدی، به پزشک خود مراجعه کنید تا از سلامتی خود مطمئن شوید و زندگی بدون درد و ناراحتی را تجربه کنید.
دلایل درد مقعد چه هستند؟
آنچه در این مقاله می خوانید - کلیک کنید
درد مقعد می تواند به دلایل مختلفی به وجود آید.
شقاق مقعدی | پارگی کوچک در بافت مقعد که باعث درد و خونریزی میشود. |
هموروئید | وریدهای متورم و ملتهب در ناحیه مقعد و راستروده. |
آبسه مقعدی | عفونت بافت مقعد که میتواند باعث درد شدید و تورم شود. |
فیستول مقعدی | مسیر غیرطبیعی بین مقعد و پوست که میتواند منجر به عفونت و درد شود. |
در ادامه ای موارد را همراه با بیماری های شایع دیگر بررسی خواهیم کرد.
1- هموروئید خارجی ترومبوز
بواسیر یا هموروئید ترومبوز یک لخته خون است که در قسمت بیرونی پوست مقعد ایجاد می شود. اغلب اوقات یک توده در قسمت بیرونی مقعد احساس خواهید کرد که بسیار دردناک است. اگر لخته ها بزرگ باشند، می توانند هنگام راه رفتن، نشستن یا اجابت مزاج باعث درد شوند. توده مقعدی دردناک ممکن است به طور ناگهانی ظاهر شود و در 48 ساعت اول بدتر شود.
درد معمولاً طی چند روز آینده کاهش می یابد. اگر پوست بالا باز شود، ممکن است متوجه خونریزی شوید. برای بیرون زدگی بواسیر چه کنیم؟ درمان غیرجراحی شامل حمام وان گرم (حمام سیتز)، داروهای ضد درد و نرمکنندههای مدفوع است. اکثر متخصصان توصیه می کنند که لخته های خون با جراحی برداشته شوند. در رابطه با کاربرد حمام سیتز و تاثیر آن در بواسیر در مقاله ای جداگانه بیشتر بخوانید.
این جراحی کوتاه را می توان در مطب جراح یا در بیمارستان تحت بی حسی موضعی انجام داد. پس از برداشتن لخته، بیماران احساس آرامش فوری می کنند.
2- شقاق مقعد
شقاق چیست؟ کانال مقعد یک لوله کوتاه است که توسط ماهیچه در انتهای رکتوم احاطه شده است. رکتوم بخش پایینی روده بزرگ شما (روده بزرگ) است. شقاق مقعدی (همچنین فیشور در آنو نیز نامیده می شود) یک شکاف یا پارگی کوچک در پوشش کانال مقعد است.
شقاق شایع است، اما اغلب با سایر بیماری های مقعدی مانند هموروئید اشتباه گرفته می شود. هدف تمام درمان های غیرجراحی این است که مدفوع نرم، شکل گرفته و حجیم شود. فرد باید از یبوست اجتناب کند.
درمان خانگی شقاق مقعدی شامل موارد زیر می شود:
- یک رژیم غذایی با فیبر بالا
- مکمل های فیبر بدون نسخه (25- 35 گرم در روز)
- ملین ها یا نرم کننده های مدفوع بدون نسخه
- حمام وان گرم (حمام سیتز) به مدت 10 تا 20 دقیقه چند بار در روز
- داروهایی برای کاهش حرکات روده
افزایش خون رسانی به ناحیه شقاق مقعدی نیز کلید بهبودی است. ثابت شده است که داروهای موضعی مانند نیتروگلیسیرین و نیفدیپین در افزایش خون رسانی به ناحیه آسیب دیده و تسهیل درمان بسیار موفق هستند.
اگرچه اکثر شقاق مقعدی نیازی به جراحی ندارند، درمان شقاق مزمن (بیش از 6 ماه) سخت تر است و جراحی ممکن است بهترین گزینه باشد. هدف از جراحی کمک به شل شدن عضله اسفنکتر مقعد است که درد و اسپاسم را کاهش می دهد و به شقاق اجازه می دهد تا بهبود یابد.
3- آبسه مقعد و فیستول
آبسه یک حفره عفونی پر از چرک در نزدیکی مقعد یا راست روده است. در بیشتر موارد، آبسه با تخلیه جراحی درمان می شود. آبسه می تواند از دلایل درد مقعد باشد.
فیستول تونلی است که در زیر پوست ایجاد می شود و غدد مسدود و عفونی را به آبسه و به پوست نزدیک مقعد متصل می کند. برای درمان فیستول مقعدی اغلب به جراحی نیاز است. بیماران مبتلا به بیماری التهابی روده نیز ممکن است دچار آبسه یا فیستول شوند. درمان علت زمینه ای برای این بیماران کلیدی است. گاهی اوقات این جراحی ها ساده هستند. با این حال، موارد دشوارتر ممکن است نیاز به جراحی های متعدد برای مراقبت از مشکل داشته باشند.
4- عفونت قارچی یا بیماری های مقاربتی
بیماران مبتلا به عفونت های قارچی یا عفونت های ناشی از بیماری های مقاربتی (STD) ممکن است درد مقعد خفیف تا شدید داشته باشند.
بیماریهای مقاربتی شامل سوزاک، کلامیدیا، تبخال، سیفلیس، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و غیره است. درد همیشه با اجابت مزاج مرتبط نیست. علائم دیگر ممکن است شامل خونریزی جزئی مقعدی، ترشح یا خارش باشد. درمان شامل آنتی بیوتیک های موضعی یا خوراکی و داروهای ضد قارچ است.
نوع عفونت قارچی | علائم |
عفونت قارچی مقعد (کاندیدیازیس) | درد و سوزش در ناحیه مقعد- خارش شدید- التهاب و قرمزی- ترشحات سفید و گاهی ضخیم- ترکها یا پوستهریزی در ناحیه مقعد |
عفونت قارچی در ناحیه تناسلی (عفونت کاندیدیایی در ناحیه تناسلی) | درد و سوزش در ناحیه تناسلی و مقعد – خارش و التهاب- قرمزی و تورم |
عفونت قارچی سیستمیک | تب و علائم عمومی عفونت – درد و ناراحتی در نواحی مختلف بدن – خارش و التهاب در نواحی مبتلا |
5- مشکلات پوستی
اختلالات پوستی که سایر قسمتهای بدن را تحت تأثیر قرار میدهند (مانند پسوریازیس، زگیل) ممکن است بر پوست اطراف مقعد نیز تأثیر بگذارد. ویروس HPV می تواند باعث ایجاد زگیل تناسلی شود که گاهی با درد همراه خواهد بود.
خارش مقعد، خونریزی و درد ممکن است بیاید و از بین برود. در برخی موارد، بیوپسی پوست مورد نیاز است. درمان با نتایج بیوپسی پوست یا معاینه فیزیکی مرتبط است. تشخیص زودهنگام کلیدی است تا درمان در اسرع وقت آغاز شود.
6- سرطان مقعد
در حالی که بیشتر موارد درد مقعد سرطانی نیستند، تومورها می توانند باعث خونریزی، توده و تغییرات در عادات روده شوند و همچنین دردی که با گذشت زمان بدتر می شود. اگر درد یا خونریزی مقعدی دارید که از بین نمی رود یا بدتر می شود، در اسرع وقت به جراح کولون و رکتوم مراجعه کنید.
اولین ویزیت مطب شامل معاینه فیزیکی، معاینه مجرای مقعدی با یک اسکوپ کوچک و روشن (آنوسکوپی) برای مشاهده هرگونه نواحی غیرطبیعی و بیوپسی از توده است. اگر درد برای معاینه در مطب خیلی بد است، جراح شما ممکن است نیاز به معاینه تحت بیهوشی برای تشخیص صحیح داشته باشد. درمان سرطان مقعد یا سایر تومورهای مقعد ممکن است شامل شیمی درمانی، پرتودرمانی یا جراحی باشد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟
شما باید به پزشک مراجعه کنید اگر:
- درد عود می کند یا از بین نمی رود
- خونریزی رکتوم مداوم وجود دارد
- شما می توانید توده ای را احساس کنید که با گذر زمان بهتر نمی شود
سخن پایانی
برخی از مشکلات مقعدی، اگر به موقع درمان نشوند، میتوانند به مشکلات جدیتری مانند عفونتهای گسترده و پیچیده منجر شوند. همچنین، دردهای مقعدی ممکن است نشانهای از مشکلات جدیتر مانند بیماریهای التهابی روده یا حتی سرطان باشند. تشخیص زودهنگام میتواند شانس موفقیت درمان را افزایش دهد. در صورت احساس درد مزمن و مدوام در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه با متخصصان ما در مجموعه کلینیک بیتا در تماس باشید.